Τα παρασυνοριάσματα

Ένα μεγάλο πρόβλημα ανέκαθεν στις μικρές αγροτικές κοινωνίες ήταν τα παρασυνοριάσματα, δηλ. η μετατόπιση των συνόρων μιας ιδιοκτησίας εις βάρος του γείτονα. Συνήθως τα παρασυνοριάσματα γίνονταν σε μικρής εκτάσεως ιδικτησίες, π.χ. σε περιβόλια, που ο ιδιοκτήτης προσπαθούσε να κερδίσει έστω και ένα τετραγωνικό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα σύνορα στις ιδιοκτησίες των συμπλιαστών ήταν μια σειρά πέτρες όρθιες που μετατοπίζονταν εύκολα. Όμως υπήρχε περίπτωση και τοίχο ολόκληρο να μετατοπίσουν εις βάρος δημόσιας περιουσίας, προκειμένου να αυξήσουν την έκταση της ιδιοκτησίας τους. Αυτούς που είχαν αυτή την κακή συνήθεια, τους αποκαλούσαν «χωματοφάους»

Ξεφυλλίζοντας και ταξινομώντας τις λαογραφικές εργασίες, που μου έφερναν οι μαθητές μου στα αξέχαστα χρόνια του Σχολείου, βρήκα μια παλιά Τσιριγώτικη ρίμα με θέμα τα παρασυνοριάσματα, η οποία εκτός από το γλωσσικό ενδιαφέρον έχει αξία και για το φαινόμενο αυτό, το οποίο δεν εξέλιπε στις ημέρες μας και οδήγησε πάρα πολλούς συμπατριώτες μας στα συμβολαιογραφεία, στα αρχεία, στα δικαστήρια και σε δια βίου διαμάχες. Αυτή τη ρίμα την έγραψε καθ’ υπαγόρευσιν, άγνωστο από ποιόν, ο τότε μαθητής του Γυμνασίου μας Μαρνιεράκης Ηλίας.

Τα παρασυνοριάσματα

«Ξάδερφε, οψές ο Γιαννακός πάαινε στο νουδάρο

Κι είχε κανίσκια μπόλικα στο βασταγό το μαύρο.

Και ψες αργά, σα γύρισε φώναξε του Διονύση,

Τα παρασυνοριάσματα πως δεν τα πιάνει η κρίση.

Κι είχε αλεγρία ζάβαλι, και πέτα απ’ τη χαρά του,

Αλλοίμονο στα σύμπορα που θα βρεθούν μπροστά του.

Παινιότανε, πως έχει δα σέμπρο τον αβοκάτο

Και το χωρίο κάνει το, σα θέλει, άνω κάτω.

Μα βρέθη εκεί η κερά Καλή, μπόσικη πειθοβγάλτρα

Και ξεμπροστέφτρα μπούμπλικη και πρώτη απανωβάλτρα

Και του’ πε: Αγροίκα, Γιαννακό και κρέμνα το στ’ αυτί σου,

Δεν ξαναμαμπιτάρησε, δεν το’ δα τόσα χρόνια

Το ένα χώμα, Γιαννακό, να κλέβει τ’ άλλο χώμα!»

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

νουδάρος=ο νοτάριος, ο συμβολαιογράφος

βασταγός= ο γάϊδαρος

σύμπορα= λουρίδα γης μεταξύ δύο κτημάτων

σέμπρος=κολλίγας

αβοκάτος=δικηγόρος

πειθοβγάλτρα=πειραχτήρι

ξεμπροστέφτρα πούμπλικη= η γυναίκα που ξεμπροστιάζει δημόσια

δεν ξαναμαμπιτάρησε= δεν ξανάγινε

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση Φ.286 – Δεκέμβριος 2013