Κολληγίες στα Κύθηρα

Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΧΑΡΟΥ

την Ιούλ 31, 2022

Η κολληγία είναι ένας θεσμός που εμφανίζεται σε συμβόλαια του 16^ου αι. στα Κύθηρα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το σύστημα αυτό εμφανίζεται τη μεταβυζαντινή εποχή σε όλη την Ελλάδα, σε αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές. Κολληγία είναι η συντροφία, δηλ. συμφωνία για κοινή εκμετάλλευση χωραφιών, αμπελιών, περιβολιών, κοπαδιών προβάτων, κριαριών, αρνιών, αγελάδας, βοδιού, αλόγου, γαϊδάρου.

Συμβαλλόμενος μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε, άσχετα από την κοινωνική θέση, ή την ιδιότητα, ακόμα και από το ιερατείο των Κυθήρων, σε κάποιες περιπτώσεις και ο Επίσκοπος Κυθήρων. Τον Οκτώβριο του 1633 ο Διονύσιος Κατηλιανός, ο οποίος ήταν Επίσκοπος Κυθήρων κατά το διάστημα (1609-1628) εξ ευγενών της Ζακύνθου, ο οποίος αλληλογράφησε με τον άγιο Διονύσιο και διεδέχθη το Μάξιμο Μαργούνιο, έκανε κολληγία στα Κύθηρα με το Γεώργιο Τιέπολο και του παρέδωσε πρόβατα, κριάρια και αρνιά να τα φυλάξει, να τα εκμεταλλευθεί και να του τα επιστρέψει στο τέλος Ιουνίου. Κατά τη συμφωνία ο κολλήγας ήταν υποχρεωμένος να παραδώσει και τα μισά από τα ζώα που γεννήθηκαν στο διάστημα αυτό, καθώς επίσης και 30 λίτρες τυρί εφ’ άπαξ και το μισό από την παραγωγή των ζώων σε τυρί, αθότυρο και μαλλί σε τρεις δόσεις. Το 1631 ο Αθανάσιος Βαλεριανός, ο οποίος διαδέχθηκε τον Κατηλιανό στο θρόνο της Επισκοπής των Κυθήρων και είχε κάνει κολληγία από το 1626 με το Μανώλη Μπαμπακάρη σε κοπάδια, όταν ήρθε η ώρα να λογαριαστούνε, ο Μπαμπακάρης απέμεινε οφειλέτης στο Βαλεριανό 31 τσεκίνια και μισό και για να ξεπληρώσει το χρέος του, έδωσε στον Επίσκοπο ένα κομμάτι αμπέλι και ένα χωράφι εις τη Βαθέα Λαγκάδα. Ο Βαλεριανός είναι αυτός που έχτισε το ναό του Οσίου Θεοδώρου και το 1637 μετετέθη από τα Κύθηρα στη Μητρόπολη Φιλαδελφείας (Βενετίας).