Καραβάς: Μια λαογραφική έκθεση που μας μετέφερε σε ένα, σχεδόν ξεχασμένο, παρελθόν

Κείμενο-φωτογραφίες: Ε.Π.Καλλίγερος

την Οκτ 6, 2017

Πριν δύο περίπου χρόνια, το Μάιο του 2015, ο δραστήριος τοπικός σύλλογος του Καραβά είχε διοργανώσει μία έκθεση με παλαιά αντικείμενα, είδη σπιτιού και εργαλεία, η οποία ήταν από τις καλλίτερες που έχουμε δει στα Κύθηρα, ανενδοίαστα δε, εμείς θα λέγαμε, η καλλίτερη. Δεν γνωρίζουμε πόσοι το έμαθαν και πόσοι έκαναν τη διαδρομή για να την απολαύσουν. Στην εφημερίδα γράψαμε λίγα λόγια, αλλά το σπάνιο υλικό, που είχαμε φωτογραφήσει ήταν αδύνατον να χωρέσει σε μία σελίδα της εφημερίδας. Έτσι σήμερα, κάνουμε, με την ευκολία που μας δίνει η σύγχρονη τεχνολογία, στην οποία πριν ένα μόλις μήνα προχωρήσαμε αναγκαστικά με την ανάρτηση αυτής της ηλεκτρονικής μας έκδοσης, μία εκτενή φωτογραφική αναφορά στην έκθεση αυτή, την οποία μπορεί πλέον να δει ο καθένας. Απλά θα παρακαλέσουμε όσους δουν την ανάρτηση αυτή και τους αρέσει να την μεταφέρουν και σε άλλους, ειδικά στους φίλους μας από τον Καραβά, αλλά και απ’ όλο το νησί μας.

Για τους παλαιότερους θα είναι σίγουρα μία εξαιρετική ευκαιρία να θυμηθούν τη νεότητά τους, για δε τους νεότερους να δουν τον τρόπο ζωής των πατεράδων τους και των παππούδων τους.

Απολαύστε την!

«Κ»

Η ΚΑΡΑΒΙΤΟΠΟΥΛΑ. Ένα κέντημα από μία νεαρή κοπέλα πιθανόν. Χαρακτηριστικό δείγμα διακοσμητικού κεντήματος για τον τοίχο.

Ένα υπνοδωμάτιο με το κρεβάτι του ζευγαριού στρωμένο επιμελημένα με την μπάντα δίπλα, τις κουβέρτες του αργαλειού, την πετσέτα και το κομοδίνο, αλλά και πολλά άλλα αντικείμενα. Προσέξτε την αφιερωματοθήκη με την εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους.

Πάλι από το υπνοδωμάτιο. Προσέξτε τη λάμπα τύπου LUX αριστερά.

Έπιπλα, υφαντά και μία ραπτομηχανή, τα περιεχόμενα ενός άλλου δωματίου.

Η σκάφη για το ζύμωμα του ψωμιού και των παξιμαδιών, το φουρνόφτυαρο, η πλύστρα για το πλύσιμο των ρούχων (στο χέρι φυσικά…) και μία αξίνα για το σκάψιμο.

Το απαραίτητο σαμάρι του γαϊδάρου, ένα πολύσπαστο, ένα αμόνι, ένα σιδερένιο αλέτρι και υνί για το όργωμα και δίπλα ένα κοφίνι.

Το τραπέζι για το φαγητό, γύρω από το οποίο μαζευόταν όλη η οικογένεια με μερικά σκεύη και πίσω, στον τοίχο, μία μπάντα από τον αργαλειό.

Άλλη μία σκάφη για το ζύμωμα, ένα κόσκινο για το κοσκίνισμα του σταριού, μία πινακωτή για το ανέβασμα του ψωμιού και στον τοίχο τα απαραίτητα τάιστρα, τράιστρα ή στράιστρα, αυτά που αντικατέστησε η, «καταραμένη» σήμερα για την καταστροφή που προκαλεί στη θάλασσα, πλαστική σακούλα. Δίπλα, το ντουλάπι με τα σκεύη του φαγητού, τα πιάτα και τις πιατέλες.

Η περίφημη πιατοθήκη, ένα ξύλινο έπιπλο, απαραίτητο σε κάθε σπίτι, που καρφωνόταν στον τοίχο και στο οποίο έβαζαν τα πιάτα, τις πιατέλες της κουζίνας και άλλα πήλινα ή γυάλινα μικροσκεύη. Προσέξτε το σιδερένιο δίσκο του τραταρίσματος των επισκεπτών, τα διακοσμημένα πήλινα πιάτα και τις πιατέλες και αριστερά πάλι ένα φουρνόφτυαρο.

Ένα παλιό ψυγείο πάγου και πάνω μία ζυγαριά. Δεξιά ένα σακί για αλεύρι φτιαγμένο στον αργαλειό, φυσικά.

Και τρία τάιστρα ή στράιστρα, από αυτά που δεν έλειπαν από κανένα σπίτι στο νησί.

Το παλιό ρολόι, ασφαλώς από ένα σπίτι που «είχε τον τρόπο του», καθώς το είδος αυτό δεν ήταν από τα συνηθισμένα στα φτωχόσπιτα των Κυθήρων.

Μία παλιά κεραμική πιατέλα ή φρουτοθήκη, σίγουρα από τους κεραμοποιούς του νησιού.

Ένα άλλο μέρος από φωτογραφία που ήδη είδατε με ένα δρεπάνι με ξύλινη μακριά χειρολαβή, δύο ζυγαριές και άλλα εργαλεία.

Η λεγόμενη «Βρύση» που γέμιζε με νερό για το πλύσιμο του προσώπου και των χεριών. Τώρα όλοι έχουμε τρεχούμενο και μετά διερωτώμεθα γιατί δεν υπάρχουν πια νερά στον τόπο μας. Μπορεί να βρέχει λιγότερο, αλλά σκεφθείτε την κατανάλωση μίας βρύσης και συγκρίνετε με το νερό που πάει χαμένο από τις σημερινές.

Μία ραπτομηχανή SINGER για χρήση από τσαγκάρη. Δίπλα ένα κοφίνι.

Το τραπέζι στρωμένο με πιάτα από πορσελάνη, ασφαλώς από εργαστήριο εκτός Κυθήρων, πιθανόν και του εξωτερικού και με περίτεχνο τραπεζομάντηλο κεντημένο από τη νοικοκυρά ασφαλώς.

Και μία συλλογή πετρωμάτων από κάποιον πιο ψαγμένο από τον κοινό χωρικό.

Παιδικά ρούχα και κεντήματα για τη νεράιδα του σπιτιού…

Και ένα γραμμόφωνο για τις διασκεδάσεις των νέων.

Και το παλιό ραδιόφωνο να παίζει τα τραγούδια της εποχής και να λέει τα νέα.

Δίπλα στα πλεχτά παιδικά καλτσάκια ένα τραγικό έκθεμα. Ό,τι απέμεινε από μία Γερμανική βόμβα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία εξερράγη μέσα στην εκκλησία της Αγίας Πελαγίας στις 9 Αυγούστου 1943, ανήμερα της Αγίας Πατρικίας (ο ναός της οποίας, κοντά στην Αγία Πελαγία, γιορταζόταν κυρίως από Καραβίτες). Από την έκρηξη κατεστράφη ολοσχερώς η εκκλησία και σκοτώθηκαν ο Χ. Κορωναίος και ο Ν. Σουρής από τον Καραβά, οι οποίοι προσπαθούσαν με σφυρί και κοπίδι να αφαιρέσουν την εκρηκτική ύλη από τη βόμβα.

Προσθήκη 8/10/17

Μετά την εξαιρετική επιτυχία της σχετικής μας ανάρτησης δύο μέρες πριν, την οποία έχουν απολαύσει εκατοντάδες φίλοι της ηλεκτρονικής μας εφημερίδας, προσθέτουμε λίγες φωτογραφίες ακόμη από την εξαίρετη αυτή έκθεση.