Στις συμπληγάδες του εξευγενισμού και του βανδαλισμού

Η Ελένη και ο Αλέξανδρος είναι δύο millennials που αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους. Προτού, πρόσφατα, αποκτήσουν παιδί, «γέννησαν» ένα από τα πιο όμορφα νέα καταστήματα στην περιοχή όπου διαμένουν. Ενα απλό, λιτό κατάστημα, με ένα σύνθετο, πρωτότυπο concept, βγαλμένο από τα «ξέρω», τα «θέλω» και τις προσωπικότητές τους: ανθοπωλείο – κάβα – sex shop. Το τελευταίο διαβάζεται και ακούγεται λίγο wow, ωστόσο στην πραγματικότητα, τα όποια sex toys και βοηθήματα υπάρχουν, προβάλλουν διακριτικά πίσω από τις εντυπωσιακές στερλίτσιες και κάτω από τις φιάλες με τα οινοπνευματώδη.

Εκτός από απλό και λιτό, το κατάστημα είναι χαρούμενο και φωτεινό, όπως είναι ο Αλέξανδρος και η Ελένη. Οι γείτονες το αγκάλιασαν, άνθρωποι από άλλες γειτονιές έκαναν χιλιόμετρα για να ψωνίσουν. Εκείνη δημοσιογράφος γεύσης, εκείνος γνωστός και αγαπητός μπάρμαν/mixologist, εισέπραξαν από τα media στήριξη και προβολή. Την οποία άξιζαν και με το παραπάνω.

Advertisement

Αυτή η προβολή είχε διαφορετική επικαιρότητα το περασμένο Σάββατο. Κατά τη μία το μεσημέρι, ενώ το κατάστημα λειτουργούσε, πέντε κουκουλοφόροι έσπασαν τη βιτρίνα, κατέστρεψαν λουλούδια και φιάλες, έριξαν κόκκινη μπογιά. Αλλοι τόσοι πέταξαν απέξω τρικάκια με ένα «σύνθημα» κατά του «εξευγενισμού της γειτονιάς» και υπογραφή το Α σε κύκλο, ήτοι «Αναρχία». Ακόμη και αν δεν γνωρίζετε ήδη το περιστατικό, μάλλον καταλάβατε ότι η γειτονιά είναι τα Εξάρχεια…

Οπως μας ενημερώνει η wikipedia: «Ο εξευγενισμός (αγγλικά: gentrification)… είναι ένα κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο. Χαρακτηρίζεται από την αγορά και ανακαίνιση κατοικιών και καταστημάτων σε υποβαθμισμένες αστικές γειτονιές, η οποία με την πάροδο του χρόνου οδηγεί στην αναβάθμιση της συνοικίας και στην αύξηση της αξίας των ακινήτων και των ενοικίων. Συνεπώς, η έννοια του εξευγενισμού είναι αλληλένδετη με τη μετατόπιση των αρχικών κατοίκων, όπως επίσης και των μικρών επιχειρήσεων, των οποίων το εισόδημα δεν είναι πλέον βιώσιμο για την εν λόγω περιοχή».

Αυτό είπαν στον Αλέξανδρο και οι κουκουλοφόροι: «Σας το σπάσαμε γιατί με τα μαγαζιά σας ακριβαίνουν τα νοίκια και δεν βρίσκουμε να μείνουμε». Οχι ότι αν δεν ήταν έτσι θα «έπρεπε» να το σπάσουν, αλλά για να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο το «κάψιμο» των δραστών, το κατάστημα δεν έχει καμία σχέση με την επέλαση του gentrification: είναι μια μικρή επιχείρηση, με προσιτές τιμές, στο ισόγειο πολυκατοικίας και σε χώρο που δεν μπορεί να γίνει κατοικία. Επίσης, οι ιδιοκτήτες είναι κάτοικοι Εξαρχείων εδώ και οκτώ χρόνια (προ gentrification δηλαδή), είναι αυτοδημιούργητοι «μεροκαματιάρηδες», και από αυτούς που πολύ πιθανό να εξαναγκαστούν σε μετακόμιση αν «όλα γίνουν airbnb» και τα ενοίκια ασύμφορα.

Αρα, ακόμη και αν παραγνωρίσουμε τα αυτονόητα, μαζί και όλα τα λογικά επιχειρήματα περί «μη βίας», ακόμη και αν θέλουμε να δούμε με ενσυναίσθηση την ανησυχία και την αντίδραση των κουκουλοφόρων, δεν «βγαίνει». Ούτε καν στην ιδεολογία που «πουλάνε» μπορεί να υπάρξει το παραμικρό «άλλοθι» για τον τραμπουκισμό και τον βανδαλισμό, παρά μόνο στο «μυαλό» τους.

Το τι προκάλεσε την μήνιν τους αποκαλύπτεται, άλλωστε, στα σχόλια που οι ίδιοι ή ομοϊδεάτες τους έκαναν στα social media. Σε αυτά ο Αλέξανδρος χαρακτηρίζεται υποτιμητικά «χιπστεράς», το κατάστημα «χιπστερομάγαζο», ακόμη και «πουτανομάγαζο» (σ.σ.: επειδή έχει sex toys, τώρα πώς κολλάει αυτό με τον «εξευγενισμό» είναι άλλο θέμα…), ένα κατάστημα που, όπως με ανίκητη «λογική» γράφουν, «δεν θα είχε ανοίξει ποτέ αν δεν είχε αρχίσει να αλλάζει η περιοχή»…

Το έσπασαν, λοιπόν, επειδή δεν τους αρέσει η «φάτσα» του, οπότε θα πρέπει να αισθάνεται και τυχερός ο Αλέξανδρος που δεν του τη «χάλασαν». Οπως ακριβώς κάνουν οι πληρωμένοι μπράβοι της μαφίας (με τη διαφορά ότι εκείνοι, τουλάχιστον, προειδοποιούν). Οπως έκαναν οι ναζί και οι φασίστες. Οπως κάνουν οι χειρότεροι των γηπεδικών χούλιγκαν σε εκείνους που φοράνε άλλη φανέλα.

Αν υπάρχει κάτι αντισυμβατικό και «αναρχικό» σε όλη αυτή την ιστορία είναι το κατάστημα που οι «αναρχικοί» βανδάλισαν – ούτε το πρώτο στην περιοχή, ούτε το τελευταίο. Ομως, καθώς το gentrification έχει όντως εξελιχθεί σε πολύ σοβαρό πρόβλημα για την πόλη (όχι μόνο για τα Εξάρχεια, όχι μόνο για την Αθήνα) και τους κατοίκους της, θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιος και πώς θέλουμε να το λύσει.

Ο δήμος, οι πολίτες και η Πολιτεία ή τα χουλιγκάνια; Γιατί, έστω και αν δεν μας αρέσει καθόλου, η αλήθεια είναι ότι μέχρι στιγμής «καθαρή λύση» (και «τελική λύση») προτείνουν μόνο οι κουκουλοφόροι. Και αυτοί, σόρι, αλλά όσο και αν μας εξοργίζει και πονάει η ατιμώρητη δράση τους, δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα από τα δύο…