Advertisement
Είναι ενδιαφέρον να χτίζεται ένας διάλογος και καθένας – καθεμιά να ξετυλίγει τη δική του – δική της ιστορία. Όσοι οι άνθρωποι, τόσες οι ιστορίες, που πλουτίζουν το ασταμάτητο ποτάμι της κοινωνίας. Και πολύ ωραίο να βλέπουμε παράλληλους δρόμους και να κατανοούμε ποιες αρχές καθοδήγησαν και καθοδηγούν την κάθε ζωή.
Ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος θέλησε κάτι περισσότερο. Εδώ και χρόνια ζήτησε και ζητά από τους στίχους του, να καταγράφουν τις ι δ έ ε ς, που πάντοτε του χαρίζουν έμπνευση και τις αποκαλεί «Μ ι κ ρ έ ς Α λ ή θ ε ι ε ς». Καλή η διακριτικότητα στους χαρακτηρισμούς, αλλά πώς να θεωρούνται μικρές οι αλήθειες – αρχές, που αγκαλιάζουν μια ολόκληρη ζωή και συνομιλούν με τους συνοδοιπόρους της.
Advertisement
Ο δικός μας Κοσμάς με παιδική περίσκεψη, πολλές φορές από τους Καστέλους του Ποταμού αγνάντευε τον Καβο Μαλιά, ίσως σαν να έβλεπε αναπαυμένο τον πολύτροπο Ποσειδώνα. Είδε να γεννιέται στην ψυχή του ο θαυμασμός για τη χρυσή Αφροδίτη, όταν έμαθε ότι και δική της πατρίδα είναι η ιδιαίτερη πατρίδας μας. «Ο ήλιος, ο ηλιάτορας» που από τα μεγάλα παράθυρα πλημμυρίζει με φως το Γυμνάσιο Κυθήρων, τον οδήγησε στην ιατρική επιστήμη, στον προβληματισμό και στη λογοτεχνία. Και πάντοτε η φύση των Κυθήρων τον καλούσε να τραγουδήσει την ομορφιά και τα δώρα της. Όσα αναφέρθηκαν και άλλα πολλά αναβλύζουν από την ποιητική συλλογή «Μικρές Αλήθειες», γραμμένη από καιρό και τώρα ξαναϊδωμένη και εμπλουτισμένη. Πόσο έχει επηρεάσει τον ποιητή μας η Ουράνια Αφροδίτη, φαίνεται και από την αφιέρωση των στίχων του στη θεά των ιδεατών Κυθήρων, που την συντροφεύει με τον Προμηθέα, «που θυσιάστηκε / για να φωτιστεί ο νους μας».
Οι στίχοι μιλούν για «τις αλήθειες»
Η πραγματικότητα – αλήθεια της ομορφιάς του νησιού μας, προβάλλει ενωμένη με βαθιά συναισθήματα και την Ιστορία:
Απ’ το γέρμα που ψάλλει τ’ αηδόνι
που περίσσια ανθούν οι μυρτιές
ο ναός της Παρθένου υψώνει
μισεμένων και ντόπιων ευχές.
Στην πλατεία ανασαίνει ιστορία
της Κυράς μας το βλέμμα ιλαρό…
Μαστοριά με λιθάρια πλεγμένη
κλειδαρώνει καμάρες τρανές
«Του ονείρου η στράτα ζευγμένη
με γεφύρι αγάπης!…» να λες.
Μας καλεί ωστόσο, πολυσύνθετη η Αλήθεια. Εμπνέουν και εκείνοι, που έκαναν φανερούς τους δυνατούς παλμούς της κυθηραϊκής ψυχής, όπως ο ονομαστός στρατηγός Πάνος Κορωναίος και οι ριζοσπάστες βουλευτές των Κυθήρων – έστω κι αν δεν τους αφιερώσαμε ένα μνημείο. Δεν μένουν με παράπονο και οι συνοδοιπόροι της καθημερινότητας. Πώς να ξεχαστούν, ο χαμογελαστός Στράτης Θεοδωρακάκης της ωραίας Φιλαρμονικής, ή οι γενναίοι βαρκάρηδες της Αγίας Πελαγίας; Όταν άγριος άνεμος κρατούσε μακριά το καράβι από το μόλο, οι βαρκάρηδες το πλησίαζαν και σήκωναν στα χέρια τους παλαιούς των ημερών, για να τους φέρουν με τις βάρκες σε όσους περίμεναν τον ερχομό τους.
Βέβαια, θυμίζουμε ότι η ζωή δεν είναι σπαρμένη μ όνο με ροδοπέταλα. Ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος, πραγματικός πολίτης, δεν χαρίζεται σε «διδασκάλους» με αλυσίδες, σε εκείνους που πλουτίζουν σταυρώνοντας το Λαό μας, σ’ αυτούς «της μεγάλης ντροπής» που βομβαρδίζουν «και γέμισαν τις γειτονιές παιδάκια που πεινάνε»… Και σε ώρες απαράδεκτου εφησυχασμού, διερωτώνται οι στίχοι: «Γιατί μόνο Τριακόσιοι»; Άβουλοι οι πολλοί προσμένουν «Καλύτερες μέρες»;
Ευτυχώς ωστόσο, η πένα του Κοσμά, συχνά αποκοιμίζει τις δύσκολες σκέψεις. Με εφηβικό ρομαντισμό ψάλλει τον Έρωτα, τον συγκυβερνήτη τον ολύμπιων θεών και η κυθηραϊκή φύση είναι η καλύτερη για να τον ζωγραφίσει, κάποτε ξεκινώντας από τον Ουρανό και φτάνοντας σε ταπεινό σπίτι:
«Πρωτάρχισε να μολογεί, χλωμό το Φεγγαράκι…
«Πανώρια κόρη αγαπώ για τα βαθιά της μάτια
που ξεπερνούν το φέγγος μου και μ’ έκαναν κομμάτια.
Γι’ αυτό μεθώ και ξενυχτώ… κι ας είμαι το Φεγγάρι,
να βγει στο παραθύρι της η κόρη του βαρκάρη!».
Και βέβαια πώς να παραμεριστεί το θαλασσινό Καλαδί, ένα από τα ωραιότερα τοπία του κόσμου:
Στο μαγεμένο Καλαδί
γλυκό της έκλεψα φιλί.
Μη με ρωτάς πώς και γιατί…
Ο Έρως πέρναγε από κει.
Όσο για την παπαρούνα, είναι η αγαπημένη πρώτα της δημοτικής μας ποίησης, χωρίς να κουράζει ρωτώντας πώς και γιατί:
Σαν παπαρούνα στο χρώμα μοιάζεις,
όταν σε βλέπω να με κοιτάζεις.
Διαβάζοντας τους παραπάνω στίχους, μακαρίζομε εκείνους που παραμένουν έφηβοι, χωρίς να τους αγγίζει ο χρόνος και τα βάσανά του. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι κοιμούνται πάντα τα ερωτήματα. Και για τον Κοσμά Μεγαλοκονόμο δεν τελειώνει ο κόσμος «σ’ ό,τι αγγίζομε, ακούμε και βλέπομε», όπως είχε αναρωτηθεί ο Γεώργιος Δροσίνης. Και εκείνος στοχάζεται: «Η Ζωή… τι να ’ναι αυτή»; Ο ποιητής μας πολύ μελαγχολικός την παρατηρεί: «Η Ζωή… τι υπέροχη ψευδαίσθηση της ύλης! Ένα μονοπάτι απ’ το τίποτα… στο τίποτα»
Και όμως, δοξάζομε τη Ζωή: «Κι αυτό το μονοπάτι / να είναι τα πάντα»! Το μονοπάτι πάντοτε «είναι τα πάντα», όπως τραγουδά ένας μεγάλος ποιητής μας; Έχει τις δικαιολογημένες αντιρρήσεις του ο Κοσμάς:
Τι αξίζεις Ουρανέ, αν διψάνε τα πηγάδια;
Τι αξίζει η Ζωή απ’ αγάπη αν μένει άδεια:
Επιλογικές απόψεις
«Είμαστε ό,τι εμπεριέχουμε και όχι ό,τι κατέχομε». Διαβάζοντας πρόσφατα. αυτήν τη γνώμη, θυμήθηκα τον Κοσμά Μεγαλοκονόμο. Παρά την ερμηνεία του επωνύμου του, δεν τον ενδιαφέρει ο υλικός πλούτος. Και όμως, είναι πλούσιος! Ανέδειξε την ευαισθησία του με κοινωνική προσφορά ως γιατρός, με όνειρα, με πολλές προσπάθειες. Νομίζω ότι η μεγαλύτερη αλήθεια και αγάπη του είναι τα Κύθηρα. Με βιβλία του τα είδε από ιστορική, λαογραφική και ποιητική άποψη. Αναζητά ποιητές άγνωστους σε μας, μέχρι σήμερα, που και εκείνοι τα έχουν θαυμάσια τραγουδήσει. Όσα θα ανακαλύψει, δεν θα τα κρατήσει για τον εαυτό του.
Ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος και από τις «Μ ι κ ρ έ ς Α λ ή θ ε ι ε ς» του φαίνεται, ότι είναι ο άνθρωπος που ποτέ δεν ησυχάζει. Και πολύ καλά κάνει! Ακόμη κάτι πολύ ωραίο: ξέρει να μετρά!
Μα βρίσκω νάν’ το μέτρημα ορθότερο
με πρόσκαιρη του σπίρτου λάμψη.
Η άκρη του αν κάηκε ή πιότερο…
ΜΕΤΡΑ Η ΦΛΟΓΑ ΤΙ Θ’ ΑΝΑΨΕΙ…
ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ ΤΡΙΑΡΧΗ – ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ
Σημείωση: Τις «Μικρές Αλήθειες» εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος Βεργίνα, τον Απρίλιο του 2022.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Kythira Online
