Ο Νικόλαος Τριάρχης στη Σεβίλη

Πριν μήνες βρέθηκα με τουριστικό γκρουπ στην Ανδαλουσία της Ισπανίας και είχα την τύχη η ξεναγός μας να είναι μια μορφωμένη και εξαίρετη Κυρία που αξίζει να αναφέρω το όνομά της. Μαρλέν Βικτωρία Δημοπούλου. Στην όμορφη Σεβίλλη μας μίλησε για έναν σπουδαίο Έλληνα, τον Νικόλαο Τριάντη που έζησε τον 16^ο αιώνα και πρόσφερε πολλά στην πόλη. Η προσοχή μου, τότε, δεν εντάθηκε, μα το πράγμα άλλαξε όταν λόγω ενός βιβλίου μου κατάλαβε πως είμαι από τα Κύθηρα και μου είπε: Ο Νικόλαος Τριάντης, που σας έλεγα, από τα Κύθηρα ήταν. Τινάχτηκα από έκπληξη. Κι εδώ Κυθήριος; αναρωτήθηκα και της ζήτησα στοιχεία για να βρω περισσότερα. Μα τίποτα δεν βρήκα για αυτόν τον Τριάντη. Ούτε μια αναφορά όσο κι αν έψαξα. Και να! Τον Γενάρη που μας πέρασε, στην εφημερίδα «ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ», ο εκδότης Μανώλης Καλλίγερος, μεθοδικός ερευνητής της ιστορίας μας, έβγαλε λαγό. Με τίτλο: «Ένα Τσιριγώτης στη Χιλή τον 16^ο αι.» και υπότιτλο: «Η περιπέτεια του Νικολάου Τριάρχη στις θάλασσες του Νότου στα χρόνια των μεγάλων ανακαλύψεων» εκθέτει όσα ο ερευνητής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Χασιώτης, αποκαλύπτει σε βιβλίο του με τίτλο: «Ο Οδυσσέας στις θάλασσες του Νότου». Προσθέτει και δικές του παρατηρήσεις σχετικά με το όνομα Τριάρχης και άλλα πολύτιμα στοιχεία. Κατάλαβα πως έψαχνα λάθος άνθρωπο, κάποιον Τριάντη, αντί του ορθού Τριάρχη, με επώνυμο πραγματικά Κυθηραϊκό. Ενημέρωσα την Κα Δημοπούλου και εκείνη μου υπέδειξε Ισπανική βιβλιογραφία για το σωστό πρόσωπο. Συνεπώς το δικό μου σημείωμα απλά συμπληρώνει τα όσα πρόσφερε ο Νικόλαος Τριάρχης στη Σεβίλλη. Προσφορά σημαντική, χαραγμένη στην ιστορία της πανέμορφης πόλης, που αξίζει να γνωρίσουμε.

Ο Κυθήριος Ν. Τριάντης, αφού πλούτισε από τα μεταλλεία χρυσού της Βαλδίβια της Χιλής, που τότε υπαγόταν στην Αντιβασιλεία του Περού, εγκαταστάθηκε στην περιοχή san Martin του λιμανιού της Σεβίλλης αγοράζοντας έκταση και σπίτια. Ώς λάτρης του Έλληνα και ορθόδοξου Αγίου (Μεγάλου) Βασιλείου αποφάσισε να χτίσει ένα Μοναστήρι για ένα μοναχικό τάγμα που έφερε το όνομα τού Αγίου Βασιλείου. Ίσως να επέλεξε την συγκεκριμένη περιοχή λόγω του ονόματός της, δεδομένου ότι ήταν αφιερωμένη στην Οσία Μακρίνα (San Martin) μεγάλη αδελφή του Μ. Βασιλείου και φυσικά και του Αγ. Γρηγορίου της Νύσσης. Για τον σκοπό του ο Νικόλαος συνεργάστηκε με τρεις μοναχούς, τους  Juan de la Puente, Melchor de los Reyes και Pablo de Santa María και στις 9 Ιανουαρίου του 1593 δώρισε δικά του οικήματα και εγκαταστάθηκε εκεί μαζί με μοναχούς. Πρόσφερε γενναιόδωρο κληροδότημα για την κατασκευή και τη συντήρηση του Μοναστηριού και όρισε το τέμπλο τού Μοναστηριού να διακοσμηθεί με έργα ζωγράφων εμπνευσμένα από τη ζωή τού Αγίου Βασιλείου και της οικογένειάς του. Τα έργα αυτά έχουν διασωθεί κατά το ήμισυ και κοσμούν το Μουσείο Καλών Τεχνών της Σεβίλλης, εκπέμποντας αγιότητα. Το 1594 ο Ν. Τριάρχης, με τη διαθήκη του, άφησε ως κληρονόμο όλων των περιουσιακών του στοιχείων στο Νοσοκομείο de la Misericordia της Σεβίλλης, αποδεικνύοντας, εκτός από ευσέβεια και τον ανθρωπισμό του. Οι Σεβιλλιάνοι έδωσαν στον καλό άρχοντα από την Ελλάδα το όνομα Nicolas Griego, όπως συνήθιζαν για ανθρώπους με εξωτική καταγωγή. Ο Τριάρχης αποβίωσε το 1598 στη Σεβίλλη. Μετά από 40 χρόνια ο καλλιτέχνης Γκασπάρ Λουίς κατασκεύασε περίτεχνη σαρκοφάγο με τη μορφή του, που αρχικά τοποθετήθηκε στον χώρο του Μοναστηριού και σήμερα κοσμεί το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σεβίλλης.

Advertisement

Η τύχη του Μοναστηριού του Αγίου Βασιλείου δεν υπήρξε καλή. Αρχικά λειτούργησε και ως σχολείο (κολέγιο) εσώκλειστων μοναχών. Το 1750 φοιτούσαν και διακονούσαν 44 μοναχοί, όμως το 1809, με διάταγμα του Ιωσήφ Α΄, τα θρησκευτικά τάγματα καταργήθηκαν και οι μοναχοί αποχώρισαν. Το 1810 το μοναστήρι καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γάλλους. Μετά την εκδίωξή τους επανήλθαν οι μοναχοί μέχρι το 1835. Μα και πάλι εγκαταλείφθηκε. Το 1860 ένα τμήμα του κατοικήθηκε, ενώ σε άλλο εγκαταστάθηκαν επιχειρήσεις. Το 1940 υπήρξε αλευροβιομηχανία που παρήγαγε μπισκότα (“Cafhasa”) και λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του πενήντα. Το 1962  εγκαταστάθηκε η εταιρεία ξύλου “García Miña”. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 το οικόπεδο πουλήθηκε και χτίστηκαν σπίτια. Διατηρήθηκαν, όμως, οι παλιές προσόψεις των σπιτιών του Nicolas Griego, που φαίνονται στην οδός Relator.

Αξίζει να σημειωθεί πως στο μοναστήρι San Basilio Magno υπήρξαν καλλιτεχνικοί θησαυροί, όπως το γλυπτό: «Ο Χριστός της ανθρωπότητας και της υπομονής» και η λαξευμένη μορφή της η Αγίας Μακρίνας ανώνυμου δημιουργού. Φυσικά υπήρξαν πίνακες και τοιχογραφίες, έργα εξαίρετων καλλιτεχνών, εμπνευσμένα από την  ελληνορθόδοξη παράδοση και τον βίο του Μεγάλου Βασιλείου, που εκτίθενται στη Σεβίλλη. Ο πίνακας: «Οι ιδρυτές του τάγματος καθοδηγούνται από τον Άγιο Βασίλειο» βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Κλάπηκε από τον Γάλλο Στρατάρχη Soult κατά τη σύληση του Ναού, μαζί με άλλους πίνακες της Σεβίλλης.

Πρέπει να αναφερθούν και οι αδελφότητες που στέγασε το Μοναστήρι San Basilio Magno, γιατί είναι συνδεδεμένες με την ιστορία και το όνομα αυτής της τριγωνικής συνοικίας στα βόρια της Σεβίλλης, που είναι γνωστή ως Μακαρένα. Στις 24 Νοεμβρίου 1595 ο Bernardo de la Cruz, πρώτος ηγούμενος του Μοναστηριού, δέχτηκε την Αδελφότητα της Παναγίας της Ελπίδας (Esperanza Macarena) που είχε ιδρυθεί το 1590. Το 1624 η αδελφότητα αυτή τέλεσε την πρώτη πομπή της, μα στα μέσα του 17^ου αιώνα εγκαταστάθηκε στην Εκκλησία San Gil. Το 1621 εγκαταστάθηκαν στον Αγ. Βασίλειο, για δυόμισι αιώνες, τρείς αδελφότητες που συνενώθηκαν. Του Χριστού της Ταπεινοφροσύνης και της Υπομονής, του Ιερού Δείπνου και της Παναγίας του Υπόγειου. Υπενθυμίζεται πως η γιαγιά του Μ. Βασιλείου ονομαζόταν Μακρίνα και ότι αδελφή του ήταν η Οσία Μακρίνα, που καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις της υπήρχαν στο εν λόγω Μοναστήρι. Με φωνητική παραφθορά η Μακρίνα πιθανότατα κατέληξε σε Μακαρένα. Υπάρχει και η εκδοχή, το όνομα της περιοχής να προήλθε από τη Μακαρία, κόρη του Ηρακλή, λατρεμένου ήρωα και των Ισπανών.

Ευχαριστίες οφείλω στην Κα Μαρλέν Βικτωρία Δημοπούλου για τη βοήθειά της να βρω τις πληροφορίες που σας μεταφέρω. Φυσικά και στον εκδότη Κο  Μανώλη Καλλίγερο οφείλουμε πολλά, που με την ευρυμάθειά του και τη βιβλιοφιλία του «έλυσε» ακόμα έναν γόρδιο δεσμό.

Ιδού και η πρότασή μου. Αυτά που πρόσφατα αποκαλύφθηκαν είναι ικανά για μια αδελφοποίηση. Τι θα λέγατε για τα Κύθηρα με την ξακουστή Σεβίλλη;

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΙΟΥΛΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2023