Τι σχέση μπορεί να έχει ο Ιωάννης Καποδίστριας και τα Κύθηρα; Παρότι φαινομενικά καμία, υπάρχει μία άγνωστη λεπτομέρεια για μία έμμεση σχέση των Κυθήρων με το μεγάλο Έλληνα κυβερνήτη και ειδικά με τον ανδριάντα του που βρίσκεται έξω από το κεντρικό κτήριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και τον οποίο βρωμίζουν κάθε τόσο ανιστόρητοι βάνδαλοι υπό την ανοχή ή αδιαφορία των αρχών.
Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τη δεκαετία του 1920 ξεκίνησε μία προσπάθεια συλλογής χρημάτων για την ανέγερση του ανδριάντα του Κυβερνήτη, ο οποίος τελικά φιλοτεχνήθηκε από τον Κεφαλλήνα γλύπτη Γεώργιο Μπονάνο, που και αυτός έχει μία «εκ πλαγίου» σχέση με τα Κύθηρα. Για την εκτέλεση του έργου απαιτήθηκαν πολλά χρήματα και, ανάμεσα σε άλλα, έγιναν και έρανοι στα Δημοτικά Σχολεία όλης της χώρας, καθώς το αρχαιότερο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας έφερε το όνομα του αδικοχαμένου Κυβερνήτη.
Advertisement
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι στην πλάκα που κρατάει ο Κυβερνήτης στο άγαλμα υπάρχει η φράση «Δράξασθε παιδείας» (άσχετα αν σήμερα ελάχιστοι υπηρετούν την προτροπή στο χώρο αυτόν…). Ανάμεσα, λοιπόν, στα Δημοτικά σχολεία όλης της Ελλάδος είναι και μερικά σχολεία των Κυθήρων, των οποίων προφανώς οι δάσκαλοι προέτρεψαν τους φτωχούς μαθητές να δώσουν τον οβολό τους. Αυτά είναι: Καλάμου με δρχ. 43, Μυλοποτάμου, δρχ. 31, Πιτσινιανίκων δρχ. 80, Κυθήρων (Χώρας) δρχ. 110 και Τρατσίας (προφανώς Φρατσίων) δρχ. 28.80. Ποσό μικρό σχετικά στο σύνολο των 459.000 που συγκεντρώθηκε συνολικά, όχι όμως ασήμαντο και σίγουρα συμβολικό.
Όσον αφορά την άλλη σχέση του ανδριάντα αυτού, αυτή είναι τυχαία ασφαλώς, αλλά ενδιαφέρουσα. Συγκεκριμένα, η εγγονή του γλύπτη, Μαρία Γαβρίλη είναι η σύζυγος του αρχαιολόγου και ιστορικού Ανδρέα Γαβρίλη από τα Λογοθετιάνικα (1934-2003). Ο τελευταίος είχε προπάππο τον Παναγιώτη Γαβρίλη (1842-1885) που είναι ενταφιασμένος κάτω από το κωδωνοστάσιο του Αγίου Μηνά στα Λογοθετιάνικα. Ο παππούς του Ανδρ. Γαβρίλη ήταν σιδηρουργός και το πατρικό σπίτι της οικογενείας συντηρείται μέχρι σήμερα από την κυρία Μαρία χήρα Ανδρ. Γαβρίλη, επίσης ιστορικό και επιμελήτρια εκδόσεων. Μάλιστα, πριν λίγα χρόνια εκδόθηκε ένας τόμος με τίτλο Γ. ΜΠΟΝΑΝΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝ ΕΠΟΙΕΙ με συγγραφείς τους, Μαρία Γαβρίλη, Σοφία Μπονάνου και Σωτ. Μπονάνο αφιερωμένος στο μεγάλο γλύπτη. Ψήγματα ιστορίας, αλλά με ειδικό ενδιαφέρον για κάθε τόπο.
Ε. Καλλίγερος
Kythira Online
