Ιστορικές πηγές για τα Μυρτίδια και την Εγχώριο

Πολλές ιστορικές πηγές πιστοποιούν την ιδιοκτησία του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας «Μυρτιδιώτισσας» αποδίδοντάς την στους Κυθήριους. Παράλληλα η διοικητική (όχι η λατρευτική) διαχείριση αποδίδεται, δια νομοθεσίας, στην Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων. Και τούτα από αιώνων.

Στις μέρες μας, δυστυχώς, μη Κυθήριοι επιδιώκουν να αλλοιώσουν αυτή τη ριζωμένη στους Κυθήριους πεποίθηση για το Πάνσεπτο Προσκύνημά τους, διαστρεβλώνοντας την ιστορία. Προς εμπλουτισμό των απόψεων κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου παραθέτω δύο ιστορικές πηγές. Οι Κυθήριοι θα εμπεδώσουν καλύτερα αυτά που ξέρουν. Σε αυτούς που αλλοιώνουν την ιστορική αλήθεια, αν είναι καλοπροαίρετοι, τους δίδεται η ευκαιρία να αλλάξουν πλεύση, να συνταχθούν με τους Κυθήριους και να απομακρύνουν από τον πολύπαθο τόπο μας περιττές έριδες.

Advertisement

Πηγή 1η: «ΚΥΘΗΡΑΪΚΗ ΕΠΕΤΗΡΙΣ» έτους 1909 του Διονύσιου Σ. Αλβανάκη.

Στη σελίδα 40 αρχίζει το κεφάλαιο: «Η ΜΟΝΗ ΤΩΝ ΜΥΡΤΙΔΙΩΝ». Αναφέρεται στον ναό (σχετικά νεόδμητο) με τις εξής εκφράσεις. «…καταστήσας το ευαγές ίδρυμα εν των πρώτων της Ελλάδος», «Ο ναός αυτής είναι περίλαμπρος», «Τοιούτος ο ιερός της Μυρτιδιωτίσσης ναός, όστις και κατά την τέχνη και την χωρητικότητα διαφιλονικεί τα πρωτεία προς πάντας τους εν Ανατολή…». Η τελευταία πρόταση με εξέπληξε. Αναλογίστηκα, όμως, ότι οικοδομήθηκε τα μέσα του 19ου αιώνα και τότε πράγματι να μην υπήρχε όμοιος ναός με αυτόν της Μυρτιδιώτισσας. (Σημειώνω πως ναοί όπως της Αγίας Σοφίας και άλλοι ιστορικοί ναοί της Μ. Ασίας είχαν μετατραπεί σε τζαμιά ή ήταν εγκαταλειμμένοι). Ο Αλβανάκης αφού εξυμνεί τον πρωτεργάτη της οικοδόμησης του λαμπρού αυτού ναού, Αρχιμανδρίτη Αγαθάγγελο Καλλίγερο, κλείνει το κεφάλαιο ως εξής: « Ηγούμενος της μονής ταύτης τυγχάνει νυν ο Αιδ. Ιερεύς κ. Κοσμάς Καλλίνικος, διοικείται δε αύτη υπό επιτροπής αποτελουμένης εκ του κ. κ. Ρήγα ταμίου (εννοεί ταμία του δημόσιου ταμείου) προέδρου, Αντ. Β. Καλλίγερου, Μ. Μεγαλοκονόμου δημάρχου Ποταμίων και Αντ. Κασιμάτη, ταμίου». Ιδού λοιπόν. Ως ο νόμος τότε όριζε πρόεδρος της Επιτροπής της Εγχωρίου Περιουσίας ήταν ο εκάστοτε δημόσιος ταμίας και η ίδια επιτροπή διοικούσε και την Μονή των Μυρτιδίων, μαζί με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως ήταν ο δήμαρχος Ποταμίων. (Κι άλλη έκπληξη για μένα, γιατί αγνοούσα πως ο παππούς μου, 100 χρόνια πριν από μένα, υπηρέτησε την Επιτροπή της Εγχωρίου και τη Μυρτιδιώτισσα). Η αλήθεια όσων γράφει ο ιστορικός δημοσιογράφος Διονύσιος Αλβανάκης είναι αναμφισβήτητη.

Πηγή 2η: «ΚΥΘΗΡΑΪΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ» έτους 1923 του ΣΠ. Στάθη. Του γνωστού και σπουδαίου Γυμνασιάρχη.

Στη σελίδα 47 στο κεφάλαιο: «ΙΕΡΑΙ ΜΟΝΑΙ», για την πρώτη εξ αυτών αρχίζει ως εξής: «Η Μονή των Μυρτιδίων εφορεύεται υπό διαχειριστικής αρχής Επιτροπής της εγχωρίου περιουσίας Κυθήρων, εις ην υπάγεται. Η Επιτροπή αύτη συγκροτείται υπό την προεδρίαν του εκάστοτε ειρηνοδίκου Κυθήρων κατά τετραετίαν διά τεσσάρων μελών εκλεγομένων ανά δύο εξ εκάστου των τέως δήμων Κυθήρων και Ποταμίων, των προέδρων των Κοινοτήτων των δήμων τούτων συνερχομένων προς τούτο επί το αυτό». Στη συνέχεια αναφέρονται όλα τα μέλη της Επιτροπής.
Οι δύο αυτές μαρτυρίες, σαφέστατες και απολύτως έγκυρες, πιστοποιούν ότι ανέκαθεν η Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας διοικούσε το Ιερό Προσκύνημα των Μυρτιδίων. Έτσι πορεύτηκαν οι Κυθήριοι στους αιώνες και έτσι επιθυμούν να συνεχίσουν. Έτσι μεγαλούργησε και μεγαλουργεί η Μυρτιδιώτισσα. Αυτό ευλογούσε η Παναγία μας και ασφαλώς αυτό προκρίνει αποστρέφοντας το πρόσωπό της από τις ξενόφερτες και υποβολιμαίες έριδες. Δεν μένει παρά να προσθέσω : Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω.
Θα ήθελα να κλείσω με μια παρατήρηση σχετικά με το κύριο άρθρο των «ΚΥΘΗΡΑΪΚΩΝ» του προηγούμενου φύλλου, του εκδότη Κου Μανώλη Καλλίγερου, μιας και μου έκανε την τιμή να αναφερθεί στο πρόσωπό μου. Αναρωτιέται αν το υφιστάμενο νομικό καθεστώς περί Εγχωρίου είναι επαρκές εν όψει της σύνταξης του κτηματολογίου. Η απάντηση είναι μια. Είναι υπέρ αρκετό και ισοδύναμο με όσα ισχύουν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Υπάρχει, όμως μια διαφορά που ευνοεί τα Κύθηρα. Στην άλλη Ελλάδα (πλην Κυθήρων) οι πάντες πρέπει να αποδείξουν με τίτλους την ιδιοκτησία τους, πλην του δημοσίου. Έτσι για όσες εκτάσεις δεν κατατεθούν τίτλοι περιπίπτουν αυτόματα στην ιδιοκτησία του δημοσίου. Στα Κύθηρα είναι νομοθετημένο το εξής: Όλοι πρέπει να αποδείξουν με τίτλους την ιδιοκτησία τους, πλην της Εγχωρίου. Το δημόσιο στα Κύθηρα είναι ιδιώτης και πρέπει να κατέχει τίτλους για ό,τι θεωρεί ότι του ανήκει. Αν δεν έχει τίτλους, δεν έχει και ιδιοκτησία. Αυτό είναι σαφές. Κάτι ακόμα. Αν υπάρξει διαφορά μεταξύ ιδιώτη και δημοσίου στην υπόλοιπη (πλην Κυθήρων) Ελλάδα για κάποια έκταση (την διεκδικούν δηλαδή και οι δύο) αρμόδια είναι τα δικαστήρια να επιλύσουν τη διαφορά, εξετάζοντας τους τίτλους που οφείλει να προσκομίσει μόνο ο ιδιώτης. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στα Κύθηρα, αν υπάρξει διαφορά μεταξύ ιδιώτη και Εγχωρίου, που και τότε τίτλους οφείλει να προσκομίσει ο ιδιώτης. Αν προκύψει διαφορά μεταξύ Εγχωρίου και δημοσίου, το θέμα και πάλι λύεται στα δικαστήρια, αφού το δημόσιο λογίζεται ως ιδιώτης στα Κύθηρα και μόνο αυτό οφείλει να προσκομίσει τίτλους για την έκταση που διεκδικεί. Είναι σαφές πως δεν υπάρχει νομικό κενό. Σε αυτό το ζωτικό για τα νησιά μας θέμα πρέπει να έχουμε ομοφωνία. Αυτά προβλέπει ο νόμος. Αυτό είναι το πνεύμα και η ουσία της Εγχωρίου και αυτό είναι το συμφέρον των Κυθήρων και των Αντικυθήρων. Έχοντας αυτά κατά νου και πράττοντας ανάλογα, απαλλάσσουμε τον τόπος μας από τυχόν μελλοντικές διεκδικήσεις του αδηφάγου υπερ – ταμείου ΤΑΥΠΕΔ.

Δημοσιεύθηκε στο φ. 333, Μάρτιος 2018 της έντυπης έδοσης.