Οι βροχές στα Κύθηρα (1931-1998) και η  ξηρασία

Έχοντας παρουσιάσει πριν καιρό έναν πίνακα με το ύψος των βροχοπτώσεων στα Κύθηρα τα τελευταία χρόνια προχωρούμε σήμερα, ανταποκρινόμενοι σε απορίες αναγνωστών μας, δημοσιεύοντας το ετήσιο ύψος βροχής από το έτος 1931 έως και 1998. Τα σχετικά μεγέθη, τα οποία έχουν ληφθεί από την ΕΜΥ, αφορούν μηνιαίο ύψος, στον ίδιο χώρο (όλα αυτά τα χρόνια ο Μετεωρολογικός Σταθμός ήταν στη Χώρα, η οποία έχει πάντα σχεδόν, λιγότερες βροχοπτώσεις από το υπόλοιπο νησί) έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι ο μέσος όρος της εξηκονταετίας ήταν 542.99 χιλ., δηλαδή ένας ικανοποιητικός μ.ο. για ένα νησί. (Από την καταγραφή λείπουν τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής, από το 1941 ως το 1948, που δεν γινόταν καταγραφή ή γινόταν ατελώς). Σύμφωνα με την ΕΜΥ λοιπόν, οι χρονιές με τα περισσότερα νερά ήταν: 1954 (813 χιλ),1962 (798.7χιλ) και 1986 (779.4 χιλ.). Αντίθετα, οι πλέον ξηρές χρονιές, δηλ. αυτές με τις λιγότερες βροχές, ήταν: 1989 (271.8χιλ.), 1972 (352.2 χιλ.) και 1995 (352.8χιλ.) Ο μοναδικός εντελώς άβροχος Σεπτέμβριος της περιόδου ήταν το έτος 1994! (Σύμφωνα με τις μετρήσεις, ο φετινός Σεπτέμβριος ήταν ο πλέον θερμός των τελευταίων 135 χρόνων με ελάχιστη βροχή, ενώ εντελώς άβροχος έκλεισε και ο Οκτώβριος, φαινόμενο που δεν έχει καταγραφεί ξανά από το 1931). Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι τα χαμηλά ύψη βροχής μίας ολόκληρης πενταετίας (1989-1993) που συνεχίστηκαν και τα έτη 1995, 1997. Γενικά παρατηρούμε ότι τα χρόνια πριν το 1950 είχαμε σταθερά υψηλότερα ποσοστά βροχής, όμως ο γενικός μ.ο. έδινε ικανοποιητικά αποτελέσματα εκτός από αυτά της δεκαετίας του ’90. Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να κρατήσουν τον πίνακα αν και δεν είναι δυνατόν να τον συγκρίνουν με τα δημοσιευόμενα τα τελευταία χρόνια στοιχεία, καθώς δεν έχουν αναρτηθεί τα στοιχεία όλων των ετών από την ΕΜΥ, αφορούν διαφορετικό τόπο καταγραφής (αεροδρόμιο) και όσα γράφουμε εμείς αφορούν ιδιωτικές μετρήσεις (συνήθως στο Λειβάδι) όπως αναφέρουμε προς αποφυγή παρανοήσεων. Και μία ακόμη συνέπεια της ξηρασίας. Άλλη μία γεώτρηση (Γαργαλίνα) σταμάτησε να δίνει νερό με αποτέλεσμα να μείνει ο Κάλαμος χωρίς νερό, αφού είχε σταματήσει εδώ και καιρό και η γεώτρηση τας Χάλας. Στη συνέχεια προσπάθησαν να στείλουν νερό από το Λειβάδι κάτι που έγινε, αλλά μέχρι να εμφανισθούν κι εκεί τα προβλήματα και «σπάσουν» και άλλες γεωτρήσεις.

Ίδια και στη Ρόδο!

Το πρόβλημα της ξηρασίας παρουσιάστηκε έντονο και στη Ρόδο, η οποία σημειωτέον έχει τρία φράγματα αποταμίευσης νερού (οι έξυπνοι στα Κύθηρα είχαν αφήσει τα κονδύλια να χαθούν το 1989). Εκεί, οι παράγοντες της Περιφέρειας, κάνουν συνεχείς συσκέψεις με αυτούς του Δήμου για να βρουν λύσεις, όπως δήλωσε ο αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης κ. Ζαννετίδης, ο οποίος θεωρεί εφιάλτη την παρατεταμένη ανομβρία. Εδώ δεν μάθαμε να έγινε καμία σύσκεψη με τον αντίστοιχο Αντιπεριφερειάρχη (αν μας διέφυγε η είδηση να επανορθώσουμε) και απλά περιμένουμε βοήθεια μόνο από τον Ουρανό (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Ακόμη και αυτά τα έργα Αγ. Πελαγίας και Διακοφτιού φαίνεται να είναι «κολλημένα» στη γραφειοκρατία, παρά την αισιοδοξία που εκφράστηκε σε συνάντηση του κ. Αντιπεριφερειάρχη με τη βουλευτή κυρία Ε. Σταματάκη. Στη Ρόδο τουλάχιστον ασχολούνται, όταν εδώ φαίνεται ότι ….«πέρα βρέχει…»!

Οι προοπτικές.

Όσον αφορά τις προοπτικές για το μέλλον, έχουν ενδιαφέρον οι παρατηρήσεις των επιστημόνων. Ο Δρ Κουκ, επικεφαλής της μελέτης για το κλίμα στην ΝΑΣΑ, αναφέρει ότι οι ξηρασίες των τελευταίων 30 χρόνων στη Μεσόγειο δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι οφείλονται σε κλιματική αλλαγή, σε αντίθεση με αυτές της Αν. Μεσογείου που είναι οι χειρότερες των τελευταίων 900 ετών! Σύμφωνα όμως με τον ίδιο, στην Ελλάδα αναμένεται να επεκταθεί η ξηρασία, φαινόμενο που πρέπει να αντιμετωπισθεί. Πώς; Σύμφωνα με τον κ. Καραβίτη, επικεφαλής αντίστοιχης έρευνας για τις βροχοπτώσεις «Από τα 60 περίπου δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού που είναι το κατά μέσο όρο ετήσιο δυναμικό της Ελλάδας, καταναλώνουμε μόνο το 10%. Στην Ελλάδα το 85% των διαθέσιμων υδατικών πόρων είναι επιφανειακοί, δηλαδή νερά που προκύπτουν από την απορροή της βροχής, και μόνο το 15% προέρχεται από υπόγεια νερά, δηλαδή νερά που αποταμιεύονται σε έναν υπόγειο υδροφορέα. Στη χώρα μας όμως αντί να αναπτύξουμε την εκμετάλλευση των πολλών επιφανειακών μας νερών με έργα, όπως φράγματα και αφαλατώσεις, εκμεταλλευόμαστε ληστρικά τους περιορισμένους υπόγειους πόρους μας», προειδοποιεί ο δρ Καραβίτης. Σύμφωνα με την ερευνήτρια του Εθν. Αστεροσκοπείου (το οποία αναλύει πολύτιμα στοιχεία για το κλίμα στη χώρα μας από τα μέσα του 19^ου αι.) κυρία Φουντά, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου βρίσκεται και η χώρα μας, έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες ως μία από τις πλέον ευάλωτες περιοχές του κόσμου στην κλιματική αλλαγή, κυρίως σε ό,τι αφορά την αύξηση της θερμοκρασίας, τη συχνότητα εμφάνισης καυσώνων και την επικράτηση ξηρότερων συνθηκών στο μέλλον.  Αυτά τα λαμβάνουμε υπ’  όψιν μας εδώ στα Κύθηρα και ειδικά, έχουν γίνει συζητήσεις σε Περιφέρεια και Δήμο για ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης της λειψυδρίας; Μάλλον η απάντηση είναι προφανής, ενώ η μόνη μέχρι στιγμής ενέργεια ήταν η λιτανεία που έγινε στις 15 Οκτωβρίου από τα Μυρτίδια στον Άγιο Νικόλαο Κρασά με τη συμμετοχή του Μητροπολίτη, ιερέων και πολλών πιστών.

ΕΤΗΣΙΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΑΠΟ 1931 ΕΩΣ 1998

 (Σε χιλιοστά συνολικού υετού. Από Εθν. Μετεωρολογική Υπηρεσία)

1931      683.0

1932      537.3

1933      532.1

1934      632.8

1935      503.8

1936      532.7

1937      512.7

1938      612.7

1939      427.1

1940      663.9

 

1949      610.3

1950      437.6

1951      774.3

1952      578.6

1953      518.3

1954      813.0

1955      762.6

1956      505.2

1957      641.9

1958      590.5

1959      409.9

1960      391.7

1961      557.5

1962      798.7

1963      656.6

1964      395.1

1965      513.6

1966      513.3

1967      554.6

1968      767.8

1969      625.9

1970      467.8

1971      515.2

1972      352.2

1973      427.1

1974      538.9

1975      422.3

1976      533.9

1977      403.4

1978      584.0

1979      533.2

1980      517.9

1981      531.3

1982      620.6

1983      495.9

1984      570.1

1985      594.7

1986      779.4

1987      654.4

1988      768.6

1989      271.8

1990      377.3

1991      463.0

1992      397.3

1993      387.7

1994      496.3

1995      352.8

1996      568.4

1997      374.0

1998      616.3

 Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση Φ. 318 – Νοέμβριος 2016