Ο Άρτσι Καλοκαιρινός στο Νοσοκομείο Κυθήρων το καλοκαίρι του 2010. Μαζί του ο συγγραφέας αυτού του άρθρου και δεύτερος εξάδελφος του εκλιπόντος μεγάλου γιατρού.

Έφυγε «ο Έλληνας του αιώνα», ο Άρτσι Καλοκαιρινός

Γράφει ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος

την Οκτ 8, 2017

Έφυγε ο «Έλληνας του Αιώνα», ο Άρτσι Καλοκαιρινός που έσωσε τους Αβοριγίνες (ιθαγενείς της Αυστραλίας). Αυτή ήταν η είδηση κι όποιος διάβασε περισσότερα έφτασε στο σημείο που αναφέρεται ότι γεννήθηκε από Κυθήριους. Άλλος ένας, λοιπόν, μεγάλος δικός μας, που ελάχιστα γι’ αυτόν γνωρίζουμε, έφυγε απ’ τη ζωή. Κι όμως, οι ρίζες του είναι γνωστές και με περηφάνια πρέπει να προβάλουμε. Η μια κρατά απ’ τον Ποταμό και επειδή την ξέρω καλά, σας την περιγράφω. Αρχίζει απ’ τον Βασίλη Μεγαλοκονόμο τον λοχία (Sarggente) τον πρώτο Μεγαλοκονόμο κάτοικο του Ποταμού, που το 1721 ήταν ήδη 70 χρονών. Πέμπτος απόγονος του Βασίλη ήταν ο Γιάννης Μεγαλοκονόμος, που γεννήθηκε το 1836. Παντρεύτηκε τη Μαρία κι έκαναν τον Μιχάλη και την Ανδριάνα. Ο Μιχάλης εκλέχτηκε το 1903 Δήμαρχος Ποταμίων. Η αδελφή του, Ανδριάνα, παντρεύτηκε τον Δημήτρη Μεγαλοκονόμο από τον κλάδο των Λυσσαίων, βαρκάρη και καφεπώλη στην Αγία Πελαγία. Αυτοί είναι ο παππούς κι η γιαγιά του Άρτσι Καλοκαιρινού.

Ο Δημήτρης κι η Ανδριάνα έκαναν εφτά παιδιά, τον Μιχάλη, τον Γιάννη, τον Χαράλαμπο, τη Μαρία, τη Ναταλία την Κλεοπάτρα και τη Βασιλική. Όλα, εκτός από τη Βασιλική, πήγαν στην Αυστραλία και παντρεύτηκαν Κυθήριες και Κυθήριους. Τα εγγόνια ξεπέρασαν τα είκοσι κι η Ανδριάνα ταξίδεψε και τα είδε να προοδεύουν στη νέα πατρίδα. Έρχεται κάποτε – κάποτε κάποιο στα Κύθηρα ψάχνοντας τις ρίζες του. Το ένα, ο John Conomos, Γιάννης Μεγαλοκονόμος, πρόεδρος της αυτοκινητοβιομηχανίας Toyta της Αυστραλίας, βραβευμένος από τη Βρετανική Κοινοπολιτεία, ήλθε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες των Αθηνών ως επίσημος εκπρόσωπος της Αυστραλίας και δήλωσε: «Οι Έλληνες λατρεύουν την οικογένειά τους και τους συνανθρώπους τους και μ’ αυτές τις αξίες πορεύομαι κι εγώ». (Είχα γράψει σχετικό σημείωμα τότε).

Η Μαρία παντρεύτηκε Νικόλαο Καλοκαιρινό και απόκτησαν πέντε παιδιά, τέσσερις γιατρούς και μία δασκάλα. Ο μικρότερος, ο Αλκιβιάδης, που γεννήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1927 στο Γκλέιν Ίνες της Νέας Νότιας Ουαλίας, είναι ο Άρτσι Καλοκαιρινός, «ο Έλληνας του Αιώνα» όπως είχε ανακηρυχτεί από την ομογενειακή εφημερίδα «Νέος Κόσμος» το 2000. Η επιστημονική του δράση τον έκανε παγκόσμια γνωστό, γιατί μετά από έρευνες ανακάλυψε ότι τα μισά παιδιά των αυτοχθόνων κατοίκων της Αυστραλίας πέθαιναν από έλλειψη βιταμινών (αβιταμίνωση) και, κυρίως, την έλλειψη βιταμίνης C. Συνέγραψε σχετικό βιβλίο, που εξηγούσε την αιτία θανάτου χιλιάδων βρεφών. Για το βιβλίο αυτό ο δύο φορές Νομπελίστας Λίνος Πόλιγκ, διακήρυξε: «Η ανακάλυψη του Άρτσι Καλοκαιρινού αποτελεί τεράστια προσφορά στην παγκόσμια υγεία. Κάθε δεύτερο παιδί των ιθαγενών ήταν καταδικασμένο σε θάνατο έως ότου εμφανίστηκε ένας γιατρός, με ανοικτά μάτια, που άνοιξε τα μάτια και τους εγκέφαλους των συναδέλφων του».

Ο γιατρός Καλοκαιρινός σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Εργάστηκε στο νοσοκομείο της ναυτικής βάσης Lismore και από το 1953 έως το 1957 στην Αγγλία. Τα έτη 1957-1967 εργάστηκε, μαζί με άλλους Έλληνες, στην εξόρυξη οπάλιου στο Κούπερ Πίντι. Εκεί ένιωσε τις δραματικές συνθήκες υγιεινής των ιθαγενών και από το 1976 αφιέρωσε τις ιατρικές του υπηρεσίες στην βελτίωση της ζωής των Αβοριγίνων.

Τον γιατρό Καλοκαιρινό απασχολούσε, βασανιστικά, το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας που παρουσίαζαν τα παιδιά των ιθαγενών, που ζούσαν στην απομονωμένη αυστραλιανή έρημο. Η ερευνητική του ματιά αποκάλυψε το αίτιο και οδηγήθηκε σε μια απίστευτη ανακάλυψη. Το αίτιο ήταν η έλλειψη βιταμίνης C. Από εκείνη τη στιγμή τις αμέτρητες φορές που έβρισκε βρέφη και παιδιά ετοιμοθάνατα, τους χορηγούσε ενέσιμη βιταμίνη C κι αυτά, κυριολεχτικά, αναστήνονταν. Κάθε νέο, όμως, συχνά αντιμετωπίζεται με καχυποψία κι οι συνάδελφοι τού Καλοκαιρινού τον αντιμετώπισαν με δυσπιστία. Έτσι πολλά παιδιά συνέχιζαν να πεθαίνουν. Η ανακάλυψή του έγινε γνωστή στην Αμερική (παρ’ όλο που το βιβλίο του υπήρξε απαγορευμένο για πολιτικούς λόγους) και στην Ευρώπη. Έτσι το Ιατρικό περιοδικό «British Μedical Journal», έγραψε την 1η Μαρτίου 1975: «Αμέτρητοι γιατροί έχουν ασχοληθεί με τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας που παρουσιάζουν τα παιδιά των ιθαγενών αλλά όλοι απέτυχαν. Ο πρωτοπόρος γιατρός, Δρ Κακολαιρινός, πήγε επί τόπου, ασχολήθηκε με το φαινόμενο κι έκανε μια ανακάλυψη που θα εκτιμηθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον». Το περιοδικό παρατηρούσε ότι οι επιστήμονες αντί να υιοθετήσουν την ανακάλυψη του Καλοκαιρινού την απέρριψαν κι έφτασαν στο σημείο να κυνηγήσουν τις ιδέες του και ν’ απαγορεύσουν την κυκλοφορία του βιβλίου του και κατέληγε πως τελικά ο Καλοκαιρινός δικαιώθηκε.

Ο Άρτσι Καλοκαιρινός έχει γράψει τέσσερα βιβλία, μεταξύ αυτών και την αυτοβιογραφία του, όπου επισημαίνει: «Λόγω μοίρας και προσωπικής επιλογής, φορτώθηκα με την ευθύνη να βελτιώσω την υγεία των Αβοριγίνων της Αυστραλίας. Γνωρίζω ότι οι Αβοριγίνες ενοχλούνται, αν κάποιος ασχοληθεί με τους νεκρούς. Ας με συγχωρέσουν που παραβιάζω κάποιες από τις αρχές τους, σε αυτό το βιβλίο, προκειμένου να επιτευχθούν οι κοινοί μας στόχοι». Ο βραβευμένος Αυστραλός σκηνοθέτης, Φιλ Νόις, έχει κάνει τη ζωή του Καλοκαιρινού ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Σίδνεϊ, το 1976.

Ο Δρ. Καλοκαιρινός μεγαλώνοντας εξομολογείτο: «Περνώντας τα χρόνια νιώθω την επιθυμία να γυρίζω όλο και περισσότερο στις ρίζες μου. Όλο και περισσότερο θέλω να είμαι με Έλληνες. Η Ελλάδα, μέσα μου, ήταν το φως που με οδηγούσε στο σκοτάδι της άγνοιας». Αυτή η έμφυτη τάση τον οδήγησε, πρόσφατα, στα Κύθηρα. Κι επειδή το αίμα νερό δεν γίνεται, ήλθε ο εξάδελφος και σπουδαίος συνάδελφος, να με βρει στο Νοσοκομείο της μικρής πατρίδας των γονιών του. Είμαι ευτυχής που τον γνώρισα και που μου δόθηκε η ευκαιρία να παγώσω το χρόνο, για λίγο, μαζί του. Έτσι βγήκε η φωτογραφία που συνοδεύει τη μικρή αυτή αναφορά σ’ έναν μεγάλο γιατρό, σ’ έναν μεγάλο Κυθήριο… στον «Έλληνα του αιώνα».