Το χτύπημα των Χούθι στη διατροφή των Ευρωπαίων

Τα πυρά των Χούθι στην Ερυθρά θάλασσα και τον Κόλπο του Αντεν έφτασαν στην Ευρώπη. Σε μια περίοδο δύσκολη όπου τα νοικοκυριά έχουν πληγεί από τον πληθωρισμό που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία που σε λίγες ημέρες συμπληρώνει δύο ολόκληρα χρόνια, η κρίση στη Μέση Ανατολή επιφέρει ένα ακόμη χτύπημα στις οικονομίες και στην τσέπη των καταναλωτών.

Οπως γράφει το Politico, πριν από τρείς μήνες, όταν οι πύραυλοι των Χούθι άρχισαν να πέφτουν βροχή σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Ερυθρά Θάλασσα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβήθηκαν ένα πλήγμα στον ενεργειακό εφοδιασμό.

Σήμερα όμως ανησυχούν και για δύο ακόμη λόγους:

-Την αναζωπύρωση του πληθωρισμού καθώς σύντομα θα αρχίσουν να παρατηρούνται ελλείψεις πολλών προϊόντων από την Κίνα, αλλά κυρίως τροφίμων που εισάγονται από τις αγορές της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής.

-Την έκρηξη των εξαγωγέων – αγροτών των χωρών της Νότιας Ευρώπης καθώς διακόπηκε το εμπόριο νωπών φρούτων και λαχανικών με τις αραβικές χώρες.

Ο πονοκέφαλος του πληθωρισμού

Δικαίως οι ευρωπαίοι ηγέτες άρχισαν να ανησυχούν (και να το δείχνουν) για τη διάρκεια και την έκβαση της κρίσης, καθώς μετά από την τελευταία επίθεση των Χούθι σε τάνκερ μεταφοράς αργού πετρελαίου, που επέκτεινε το πεδίο του πολέμου στον Κόλπο του Αντεν, οι τιμές του αργού ανέβηκαν κατά 15% (το μπρεντ ξεπέρασε τα 85 δολάρια το βαρέλι, από 78 πριν από την κρίση) ενώ το κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ανέβηκε ακόμη περισσότερο.

Σε σχέση με τον περασμένο Οκτώβριο, το κόστος μεταφοράς ενός κοντέινερ είχε ανέβει από 1.700 δολάρια, στα 3.500 δολάρια ενώ μετά και τη νέα επίθεση (όπως μεταδίδει το Bloomberg), η τιμή spot για την μεταφορά εμπορευμάτων σε ένα κοντέινερ 12 μέτρων από την Ασία στη βόρεια Ευρώπη ξεπερνά πλέον τα 4.000 δολάρια(!).

Το μεγαλύτερο όμως πλήγμα, αυτό που δεν υπολόγισε στην αρχή της κρίσης κανείς, δέχθηκαν τα τρόφιμα, καθώς έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής και πολύ σύντομα θα φανούν οι ελλείψεις στην ευρωπαϊκή αγορά, η οποία εισάγει μεγάλες ποσότητες φρούτων και λαχανικών από τη Νότια Αφρική (όπως και κατεψυγμένα ψάρια), αλλά και προϊόντα όπως το τσάι και τα μπαχαρικά που έρχονται από πιο μακρινούς προορισμούς.

Σαπίζουν στο δρόμο τα προϊόντα

Το χτύπημα των Χούθι, όμως είναι διπλό, στη συγκεκριμένη αγορά. Ταυτόχρονα με τις εισαγωγές πλήττονται (ίσως πιο σφοδρά) και οι εξαγωγείς κυρίως νωπών προϊόντων από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες: στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία, καθώς οι αραβικές χώρες συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους πελάτες τους.

Ετσι, οι εξαγωγείς και οι μεταφορείς, θεωρούν ότι θα υποστούν τη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά -ακόμη κι από τους καταναλωτές που πέφτουν θύματα των υψηλότερων τιμών και της κερδοσκοπίας- καθώς οι επιθέσεις των Χούθι έχουν κατ΄ουσίαν διακόψει το εμπόριο φρούτων και λαχανικών.

Οπως γράφει το Politico σε εκτενή του ανάλυση, οι ναυτιλιακές εταιρείες σταμάτησαν τις δραστηριότητές τους μέσω του στενού Μπαμπ ελ Μάντεμπ και κάνουν τον γύρο της Αφρικής από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, προσθέτοντας καθυστερήσεις έως και τρεις εβδομάδες για τη μεταφορά από και προς την Ευρώπη.

Εκτός από την ως και πενταπλάσια αύξηση του κόστους των εμπορευματοκιβωτίων, αυτό σημαίνει ότι τα φρέσκα προϊόντα είναι πιο πιθανό να σαπίσουν στη διαδρομή.

«Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος», τονίζει ο Μάρκο Φορτζιόνε, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εξαγωγών & Διεθνούς Εμπορίου, αναφέροντας και κατηγορίες προϊόντων πέρα ​​από τα φρούτα και τα λαχανικά: από το κρέας και τα δημητριακά μέχρι το τσάι και τον καφέ. Εάν η διαταραχή συνεχιστεί θα «πλήξει πολύ σοβαρά στην ευρύτερη οικονομία των τροφίμων» προσθέτει.

Στη δίνη η βιομηχανία τροφίμων

Ενας ακόμη αδύναμος κρίκος, είναι οι καθυστερήσεις και οι ακυρώσεις στις παραδόσεις φοινικελαίου που είναι απαραίτητο στη βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων υψηλότερης αξίας.

Οι εξαγωγείς πλήττονται ιδιαίτερα σε χώρες της Νότιας Ευρώπης όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος. Δεδομένου ότι τα φορτία τους πρέπει τώρα να εγκαταλείψουν τη Μεσόγειο προς τα δυτικά και να διασχίσουν τη Μέση Ανατολή και την Ασία, πολλοί αγωνίζονται να στείλουν τα ευπαθή είδη στις ξένες αγορές εγκαίρως, μέσα από δρομολόγια που θέτουν σε κίνδυνο εμπορεύματα αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.

«Η επιμήκυνση των χρόνων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη συντήρηση των νωπών προϊόντων με κίνδυνο να χαθούν σημαντικά μερίδια της αγοράς», προειδοποιεί το μεγαλύτερο αγροτικό λόμπι της Ιταλίας, Condereti. Σε πολλές περιπτώσεις η διάρκεια ζωής των φρέσκων προϊόντων δεν επιτρέπει την επιμήκυνση του ταξιδιού κατά 15 έως 20 ημέρες, προειδοποιούν οι αναλύτες.

Προς το παρόν, τα πιο ευαίσθητα εξαγώγιμα φρούτα έχουν γλιτώσει. Τα ακτινίδια, τα σταφύλια, τα σύκα και τα κεράσια έφυγαν από την Ευρώπη για τις ανατολικές αγορές το καλοκαίρι. Για τα κεράσια που είναι περιζήτητα, οι εταιρείες μεταφορών εκτελούν γραμμές «Cherry Express».

Το ερώτημα είναι πλέον πόσο θα διαρκέσει αυτή η κρίση. Διότι άλλα προϊόντα έχουν ήδη πληγεί όπως οι ιταλικές εξαγωγές μήλων στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αξίας περίπου 400 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, οι οποίες διακόπηκαν. Οπως έγινε και με τα αχλάδια, το λάχανο και το κουνουπίδι.

Γιατί ανησυχεί η Ελλάδα

Η Ελλάδα που είναι εισαγωγέας πολλών βασικών ειδών ανησυχεί για τη μείωση της προσφοράς και κατά συνέπεια την αύξηση των τιμών στα λεμόνια καθώς οι μεγαλύτερες εισαγωγές γίνονται από τη Νότια Αφρική και στα κρεμμύδια. Το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών κρεμμυδιών (41%) γίνεται από την Ινδία (!) ενώ ακολουθεί η Αίγυπτος.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα, όπως έχει γράψει το Protagon, είναι η κερδοσκοπία η οποία τροφοδοτείται από την πληθωριστική ψυχολογία που έχει δημιουργηθεί στην ελληνική αγορά ακόμη και για είδη εγχώρια και εισαγόμενα που δεν επηρεάζονται από τα στενά που έχουν αποκλείσει οι Χούθι.