Η νηστεία είναι μια ενδιαφέρουσα παράδοση της Εκκλησίας μας και πολύ υγιεινή. Δημιουργήθηκε όταν δεν υπήρχε διατροφική επιστήμη και απαντά σε όλους τους πολιτισμούς της αρχαιότητας και στις περισσότερες θρησκείες. Οι άνθρωποι έμαθαν εμπειρικώς τα ευεργετικά αποτελέσματα της νηστείας και μετά την τύλιξαν σε κάποια θρησκευτική δοξασία.
Ας μην ξεχνάμε ότι ανάλογη ιστορία έχουν πολλές διατροφικές συνήθειες σε διάφορους πολιτισμούς. Ο ανθρωπολόγος Marvin Harris, στο βιβλίο του «Η ιερή αγελάδα και ο βδελυρός χοίρος» (εκδ. Τροχαλία) εξηγεί τους κοινωνικούς, οικονομικούς και βιολογικούς λόγους που το χοιρινό είναι απαγορευμένο σε Εβραίους και μουσουλμάνους, οι ινδουιστές δεν τρώνε βοδινό κι εμείς, σε αντίθεση με τους Ασιάτες αποφεύγουμε τα έντομα.
Advertisement
Η ορθόδοξη παράδοση έχει πολλές νηστείες κατά τη διάρκεια του έτους και πολλές μορφές στην ιστορία της. Η Μεγάλη Σαρακοστή δεν ήταν πάντα σαράντα ημέρες· ξεκίνησε ως εβδομάδα νηστείας. Οπως γράφει ο ιερομόναχος Γρηγόριος στο βιβλίο «Η Θεία Ευχαριστία και η Θεία Κοινωνία» (εκδ. Ι. Κουτλουμουσιανόν Κελλίον, Αγιον Ορος) «τόσο η αρχαία εκκλησιαστική πράξη όσο και οι ιεροί Κανόνες δεν προβλέπουν κάποια ειδική νηστεία πριν από τη Θεία Κοινωνία. Ειδικά στην αποστολική εποχή οι πιστοί κοινωνούσαν ύστερα από τα δείπνα της αγάπης. Αργότερα, για διαφόρους λόγους, αυτό σταμάτησε, και η Εκκλησία νομοθέτησε οι πιστοί να κοινωνούν νηστικοί».
Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να πούμε ότι σε προεπιστημονικές εποχές ο ρόλος της Εκκλησίας –ως κιβωτού της βιωμένης εμπειρίας– ήταν εξαιρετικά ευεργετικός για την κοινωνία. Οργάνωνε τις ζωές των ανθρώπων και με… υγιεινό τρόπο. Είναι δε εκπληκτικό πώς εκλεπτύνθηκαν αυτές οι πρακτικές προϊόντος του χρόνου. Η «κατάλυσις ιχθύων» (η ψαροφαγία την ημέρα του Ευαγγελισμού ή την Κυριακή των Βαΐων), που διακόπτει την αυστηρή Σαρακοστή, θεσπίστηκε ώστε να μην εξαντλείται ο οργανισμός των πιστών από τη μακρά νηστεία.
Πώς θα μας φαινόταν όμως σήμερα, αν με βάση αυτή την προεπιστημονική ευεργεσία της Εκκλησίας και στο όνομα της παράδοσης, έβγαινε η Ιερά Σύνοδος να… αφορίσει τους διαιτολόγους, να αρνηθεί τη μετάληψη σε όσους ακολουθούν διαλειμματική διατροφή ή τη μέθοδο Keto; Βεβαίως, μπορεί να το κάνει· οι μητροπολίτες κανοναρχούν την Εκκλησία. Αλλά πάλι θα έστελναν επιστολή στον πρωθυπουργό λέγοντας ότι, επειδή ο λόγος της ορθόδοξης πίστης αναφέρει μόνο τη νηστεία σε συγκεκριμένες ημερομηνίες και όχι τις κοσμικές δίαιτες, πρέπει να αφαιρεθεί η άδεια άσκησης επαγγέλματος των διαιτολόγων; Γιατί όχι; Αυτό δεν κάνουν με τον πολιτικό γάμο;
Kythira Online
