“Με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών”

Η γλώσσα ποτέ δεν είναι αθώα. Οι λέξεις και το νόημά τους βρίσκονται πάντοτε στην υπηρεσία αυτών που τις επιλέγουν επί τούτω. Έννοιες- κλειδιά ανασηματοδοτούνται κατά τρόπο ιδιωτικό, αυτο-εξυπηρετικό, κάθε φορά, των προθέσεων και των συμφερόντων αυτών που τις χρησιμοποιούν.

Από αρχαιοτάτων χρόνων:

“Την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει”, λέει ο  Θουκυδίδης:  “Mε σκοπό τη δικαιολόγηση των πράξεών τους, αλλάζουν αυθαίρετα και όπως τους βολεύει, ακόμα και τη συνήθη σημασία (αξίωσις) που έχουν οι λέξεις”.

“Η γλώσσα κρατάει τη σκέψη σε απόσταση”, αποφαίνεται, δυο χιλιάδες πεντακόσια χρόνια αργότερα ο Πίντερ.

Θυμάστε πώς χαρακτήρισε πρώην υπουργός τα χρήματα που πιστώθηκαν στο λογαριασμό του από μεγάλη αλλοδαπή προμηθεύτρια του δημοσίου εταιρεία; “Πολιτική χορηγία”. Και πώς ονόμασε η δεύτερη των συμβαλλομένων την ίδια αυτή συναλλαγή; “Καλλιέργεια πολιτικού τοπίου”.

Μέσα από παρόμοιες ανα-περιγραφές, το κάθε επίορκο δημόσιο πρόσωπο αναταξινομεί γνωστές έννοιες, εντάσσοντάς τες σε έναν δικαιολογητικό μηχανισμό ηθικής απάλυνσης, ακόμα και των πιο ακραίων ανήθικων πράξεων.

Ένας τρόπος αναταξινόμησης είναι η “γενικοποίηση” της παρανομίας: “Το μαύρο χρήμα είναι αυτονόητο στην Ελλάδα εδώ και χιλιάδες χρόνια”, σχολίασε ένας τιτλούχος χρηματιζόμενος. Σαν να περιγράφει, δηλαδή, ένα φυσικό φαινόμενο.

Ένας άλλος τρόπος αναταξινόμησης είναι η μονομερής- βάσει αρχών τιθεμένων από τον ίδιο τον αποφασίζοντα, βεβαίως-αποκατάσταση αδικιών”: Ο γιατρός του ΕΣΥ λ.χ. διεκτραγωδεί τις χαμηλές αμοιβές και τις συνθήκες εργασίας του ΕΣΥ για να δικαιολογήσει το φακελάκι. Συγχρόνως διακηρύσσει κυνικότατα: “Στο κάτω κάτω, έχω τη συνείδηση να κρίνω από ποιον θα τα πάρω και από ποιον δεν θα τα πάρω”.

Άλλος γιατρός κρίνει ότι οι προμηθεύτριες εταιρείες του Δημοσίου οφείλουν να “ανταποδώσουν μέρος των τεράστιων κερδών από τις συναλλαγές τους με το Δημόσιο”. Στους γιατρούς… βεβαίως.

Το ίδιο κάνουν και οι πολιτικοί, βαφτίζοντας τα ρουσφέτια τους προς τους πολίτες: “αποκατάσταση αδικίας”. Ερωτηθείσα αρχηγός κόμματος, αν έχει κάνει ρουσφέτια απάντησε ότι, ναι, έχει κάνει αρκετά. Όμως, συνέχισε, τα δικά της ρουσφέτια υπαγορευόταν από υπέρτερες κοινωνικές ευαισθησίες. Κι αυτό γιατί τα έκανε προς άρση μιας αδικίας που συνέβαινε στη φτωχή εκλογική της περιφέρεια. “Πολλά έξυπνα παιδιά θα έμεναν χωρίς δουλειά, χωρίς την παρεμβολή της”, συμπλήρωσε συμπονετικά.

Μια άλλη πρακτική που χρησιμοποιείται από “ευφυείς” διεφθαρμένους είναι η νομιμοφάνεια. Η γραφειοκρατική προσομοίωση της νομιμότητας. Ισχυρίζονται π.χ. ότι οι αγοροπωλησίες των ακινήτων τους, μέσω εξωχώριων εταιρειών έγιναν με απόλυτη “διαφάνεια” και ότι οι συναλλακτικοί τύποι είχαν τηρηθεί ευλαβικά…

Υπάρχουν δύο  φράσεις που περιγράφουν με τον καλύτερο τρόπο τα παραπάνω, αλλά και τα παρακάτω. Η πρώτη, του Καβάφη: “Με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών”, και η άλλη, η παραγγελία-υπόδειξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη, σε κρίσιμους καιρούς: “Τον καιρόν εξαγοραζόμενοι και τας περιστάσεις οικονομούντες”.

Τα παρακάτω, τώρα, στο ίδιο με τα παραπάνω μήκος κύματος, αφορούν συντεχνιακές, κλαδικές, απλούστερα επαγγελματικές διεκδικήσεις, όχι απαραιτήτως συνδικαλιστικές. Απολαύστε τις σχετικές “στοχαστοκότατες προσαρμογές”:

-Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ δεν παλεύουν για τα προνόμια του κλάδου τους, αλλά για το φτηνό ρεύμα του ελληνικού λαού.

-Οι συμβολαιογράφοι και υποθηκοφύλακες δεν νοιάζονται για τις αμοιβές τους. Για την ασφάλεια των συναλλαγών νοιάζονται.

-Ούτε οι δικηγόροι ενδιαφέρονται για τη διατήρηση του καθεστώτος υποχρεωτικής παράστασης τους σε ορισμένες συναλλαγές ή για τα ελάχιστα κατώτατα όρια των αμοιβών τους, που επιβάλλει το κράτος. Για τα φορολογικά έσοδα του Δημοσίου ανησυχούν. Όπως καταγράφουν σε παλαιότερη ανακοίνωσή τους οι σύλλογοί τους; “η κατάργηση των γραμματίων για κάθε παράσταση στα δικαστήρια θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ παράλληλα θα μειωθούν τα έσοδα του κράτους”.

-Αλλά και το τεχνικό επιμελητήριο δεν κόπτεται για τα έσοδα των μελών του. Για την ποιότητα των έργων αγωνίζεται.

-Οι δικαστικοί, πάλι, δεν ήθελαν δικό τους ασφαλιστικό ταμείο για ιδιοτελείς λόγους. Για το Σύνταγμα ανησυχούσαν. “Είναι ζήτημα θεσμικό. Η υπαγωγή μας στο ΙΚΑ είναι  αντισυνταγματική”, είχε δηλώσει ο πρόεδρός τους.

-Ο πρόεδρος των φαρμακευτικού συλλόγου Αττικής είχε χαρακτηρίσει ότι είναι απαράδεκτη η κατάργηση της κληρονομικότητας της άδειας φαρμακείου “διότι αυτό κάνουν και οι γιατροί, και οι δικηγόροι και όλοι οι επιστήμονες”.  Και οι τσαγκάρηδες, θα πρόσθετα, μόνο που τσαγκάρικο μπορεί να ανοίξει κάποιος παντού χωρίς να εμποδίζεται από κανέναν.

-Και η αποθέωση…Γιατί ακούστηκε κι αυτό. Από φοροφυγάδες: Δεν πληρώνουν φόρους, γιατί, λέει, οι φόροι στην Ελλάδα δεν είναι ανταποδοτικοί!

Τελικά στη χώρα μας δεν υπάρχουν ιδιοτελή συμφέροντα. Όλοι για κάποιο γενικότερο καλό παλεύουν: Άλλος του καταναλωτή, άλλος των ασφαλιστικών ταμείων, άλλος των φορολογικών εσόδων, άλλος του Συντάγματος κ.ο.κ.

Είναι να αναρωτιέται κάνεις:  Με τόσο διάχυτο αλτρουισμό πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε;

 

Aναφορές:

Το κείμενο βασίστηκε και σε άρθρα των: Π. Μανδραβέλη και Χ. Τσούκα

 

 

*Τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα.

gcostoulas@gmail.com