Η κόρη της Μοίρας, η γιαγιά Μηνού και η γραμμή της Ιστορίας

την Μαρ 28, 2020

Επισκέφθηκα πριν από λίγες εβδομάδες τον αγαπημένο μου τόπο, τα Κύθηρα και την πιο ιδιαίτερη αγάπη μου, τον Ποταμό, το χωριό της Κεράς.

Μία ευχάριστη έκπληξη με περίμενε εκεί. Η μαμά Άννα Φαρδούλη- Σαμίου είχε φροντίσει να πάρει το βιβλίο του Κοσμά Μεγαλοκονόμου με ιδιόχειρη αφιέρωση του συγγραφέα και γιατρού μας .

Απ’ τη στιγμή που εκδόθηκε το βιβλίο και άκουσα τον τίτλο του, κάποιο μονοπάτι με οδηγούσε στο νήμα της Ιστορίας που έπιασε και άρχισε την διήγησή του ο Κοσμάς.

Κι αυτό ,όχι μόνο γιατί ο Κοσμάς είναι συγχωριανός από τον Ποταμό αλλά κυρίως γιατί αυτή την κυρά-Μηνού είναι σα να την γνωρίζω πριν ακόμα γεννηθώ. Όταν διάβασα το βιβλίο ,συναρμολόγησα τα κομμάτια της Ιστορίας και άρχισα να καταλαβαίνω .Τότε μόνο, έβαλα στη σειρά τους τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν το νησί απ’ την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Για να αποδείξω του λόγου το αληθές παραθέτω αποσπάσματα:

Δε φτάνει στους Άγγλους να κάνουν κουμάντο από την Κέρκυρα, υποσχέθηκαν πως θα δώσουν πίσω τα Επτάνησα ,βρήκαν βασιλιά …τον ονόμασαν Γεώργιο για να είναι το όνομα ελληνικό… Οι Τσιριγώτες τα μάθαιναν όλα από τους Ριζοσπάστες . Το Τζώρτζη Μόρμορη ,τον Κοσμά Πανάρετο , τον Γεώργιο Αρώνη- Παναγιωτόπουλο… Έταξαν στο βασιλιά πως θα του έδιναν προίκα τα Επτάνησα.σελ. 190

Δεν θα μπορούσα να παραθέσω και άλλα αποσπάσματα ,θα πω μόνο ότι το βιβλίο ακολουθεί και ζωντανεύει όλη την γραμμή της Ιστορίας των Κυθήρων:

Από την κλασσική αρχαιότητα «Εδώ είχε ναό ο θεός Ασκληπιός κι οι ιερείς γιάτρευαν τους αρρώστους» (σελ. 106)

Από την Αγγλοκρατία «Εκεί στα αριστερά ,στην εκκλησία του Αγίου Θεόδωρου είναι σχολείο , το πιο παλιό του Τσιρίγου. Έγινε πολύ πριν έρθουν οι Άγγλοι»(σελ. 94).

Το ιστορικό της σφαγής των αρχόντων «Το λοιπόν εκείνη τη χρονιά ,στα 1799 ήτονε,οι άρχοντες δεν είχαν έλθει» ( σελ. 114).

Από την ιστορία του Δημήτρη Ζαγλανίκη «Στα δεκαπέντε του, ο Ζαγλανίκης ήταν στην Κριμαία» (σελ.90).

Από την ιστορία του Μιχάλη Μεγαλοκονόμου «Κι εγώ τους ριζοσπάστες στηρίζω που παλεύουν για την Ένωση… Το Μιχάλη Μεγαλοκονόμο» (σελ. 172).

Η τόσο σωστή κριτική ματιά του συγγραφέα για τα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής « Άκουσε τώρα ξάδελφε …άλλο τόσο γρήγορα θα χάσει τα εδάφη του» (σελ. 293).

Πολλά ιστορικά πρόσωπα των Κυθήρων όπως ο Βαγγέλης Καβιέρης.

Εδώ θα ήθελα να σας πω για μία ακόμα μεγάλη ευχάριστη έκπληξη που με περίμενε ,όταν μία μέρα συνάντησα στον Ποταμό την αγαπημένη μου Κατίνα Καστρισίου ( του περίφημου Γιώργου Σκόρδου με το λεωφορείο). Τότε λοιπόν η Κατίνα μου, είπε μία ωραία μαντινάδα που έφτιαξε η ίδια :

Από τα Κύθηρα κρατώ

Μα έχω και αίμα κρητικό

Τώρα το έμαθα εγώ

Κι είμαι περήφανη γι’ αυτό.

Η μεγάλη έκπληξη ήταν ότι η Κατίνα Καστρισίου είναι δισέγγονη της κυρά –Μηνούς! Πολυαγαπημένη μου Κατίνα, ευχαριστώ για την μαντινάδα που μου εμπιστεύθηκες. Τώρα σας αφήνω. Είναι ώρα να ξεκινήσω για τα Μελιτιάνικα. Με περιμένουν μυρωδάτα λαδοπαξίμαδα της Ελένας και της Μηνούς.

Αγαπημένη μας κυρά- Μηνού, πλέξε τα πέπλα της μοίρας σου με νήμα μινωίτικο και τσιριγώτικο και συντρόφευέ μας για πάντα.

Αγαπημένε μας συγγραφέα Κοσμά Μεγαλοκονόμε,

ευχαριστούμεν σε.

Κωνσταντίνα Σαμίου

Γενεαλογικό δέντρο γιαγιάς Μηνούς

Κυριακούλα Παναρέτου –Μηνού

Σύζυγος = Μηνάς Πανάρετος

Παιδιά= Θεόδωρος

Παναγιώτης

Ελένη= γιαγιά συγγραφέα

Μαριγώ= γιαγιά Κατίνας Καστρισίου

Ανάργυρος