Πάσχει από ανασφάλεια. Και αναφέρομαι στην απλή ανασφάλεια της καθημερινότητας. Χωρίς να υπολογίζω την εγκληματικότητα, χαμηλή ή υψηλή, μιλώ για την απλή διάβαση ενός κεντρικού δρόμου της Αθήνας. Πόσο μπορείς να είσαι σίγουρος ότι περιμένοντας στη στάση το λεωφορείο, δεν θα πέσει πάνω σου ένα αυτοκίνητο; Συνέβη προ ημερών στη Βέροια. Νεκρές δύο γυναίκες, αν δεν κάνω λάθος. Και αυτό το «αν δεν κάνω λάθος» αναδεικνύει και το πρόβλημα: είναι τόσο κοινότοπο πια, που δεν θυμάσαι. Φταίει η πλημμελής αστυνόμευση; Σίγουρα φταίει. Ομως, δεν μπορεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο. Πίσω από το σύμπτωμα ελλοχεύει η ασθένεια: το αίσθημα της αυθαιρεσίας απέναντι στον δημόσιο χώρο που μας υποβάλλει η εκπαίδευση από την πιο τρυφερή ηλικία.
Είναι θέμα παιδείας; Αυτή η υπέροχη κοινοτοπία που θεραπεύει πάσα νόσο. Διάφοροι «ειδικοί» λένε ότι πρέπει να διδάσκουμε στα παιδιά μας τροχαία συμπεριφορά. Ομως μήπως η τροχαία συμπεριφορά είναι ένα υποσύνολο της κοινωνικής συμπεριφοράς; Οι πατεράδες μας συνήθιζαν να λένε ότι ο Ελληνας όταν οδηγεί γίνεται άλλος άνθρωπος. Χάνει την ευγένειά του. Λυπάμαι, αλλά και ως πεζός συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο.
Διδάσκει η μέση εκπαίδευση κοινωνική συμπεριφορά; Ο άρχων της τάξης δεν είναι ο δάσκαλος. Είναι ο μαθητής, ο οποίος έχει την υποστήριξη της οικογένειας.
Πάσχει από ελλειμματική εκπαίδευση. Ας παρακάμψω τα προφανή: την προσχηματική διδασκαλία της λογοτεχνίας, άρα της ελληνικής γλώσσας, ή την τυπολατρική διδασκαλία της Ιστορίας. Και ας πάω στα ουσιώδη. Διδάσκει η μέση εκπαίδευση κοινωνική συμπεριφορά; Ελάτε τώρα. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο δάσκαλος παραλαμβάνει το παιδί από την οικογένεια και δεν τολμάει να συγκρουσθεί με όσα η οικογένεια του έχει μάθει. Ο άρχων της τάξης δεν είναι ο δάσκαλος. Είναι ο μαθητής, ο οποίος έχει την υποστήριξη της οικογένειας.
Δεν θα μιλήσω για τα πολιτικά. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι πολιτικό. Το πρόβλημα είναι κοινωνικό. Με δυο λόγια, δεν με ενδιαφέρουν οι Βελόπουλοι ή οι Κασσελάκηδες του κόσμου τούτου. Με ενδιαφέρουν ποιοι είναι αυτοί που τους ψηφίζουν. Το ίδιο μπορώ να πω και για τον Μητσοτάκη ή τον Ανδρουλάκη προς αποφυγήν παρεξηγήσεων. Πώς συμπεριφέρεται μια κοινωνία η οποία αισθάνεται ανασφαλής; Και η οποία εκφράζει την ανασφάλειά της με τη βία; Αν σε όλ’ αυτά προσθέσουμε και τη μετανάστευση, το τοπίο γίνεται δυστοπικό.
Μιλώ ως γέρων συντηρητικός, θα μου πείτε. Τι να κάνουμε; Ασχέτως ηλικίας, θεωρώ ότι η ελληνική κοινωνία χρειάζεται μια συντηρητική μεταρρύθμιση αν θέλει να επιβιώσει. Ξέρω ότι η λέξη «συντηρητικός» είναι παράνομη. Ομως, μήπως ήρθε η ώρα, μπουχτισμένοι απ’ την πολλή σοκολάτα της προόδου, να την ξανασκεφτούμε;